Fotografie Huis Marseille in Amsterdam toont indrukwekkende kinderportretten van Esther Kroon.
“Natuurlijk zijn we heel blij dat haar werk in de belangstelling blijft staan. Maar het is ook een pijnlijk moment. Esther is maar 25 jaar geworden en ze is al meer dan 25 jaar dood. Zo’n expositie herinnert ons er weer aan wat er destijds gebeurd is. Aan het feit dat haar talent nooit tot volle wasdom is kunnen komen, aan wat had kúnnen zijn.”
Céline Kroon, de zus van de in 1992 vermoorde fotograaf Esther Kroon, vertelt aan de telefoon over de tentoonstelling die vanaf dit weekend is te zien opent in Huis Marseille in Amsterdam. Daar zijn, naast het werk van drie andere vrouwelijke fotografen, de indrukwekkende kinderportretten te zien die Esther Kroon in Amsterdam maakte. Zij werd na een bezoek aan een door haar bewonderde fotograaf uit Guatemala doodgeschoten bij een roofoverval op straat net buiten de stad Antigua. Pas drie weken na deze gruwelijke gebeurtenis kwam de familie erachter wat er met hun jongste dochter en zusje gebeurd was – het was de tijd voor de mobiele telefoon en sociale media en het kwam wel vaker voor dat jongeren enige tijd over de wereld reisden zonder continu hun familie en vrienden op de hoogte te houden van hun avonturen.
Esther Kroon (1966-1992) ontdekte de fotografie tijdens een cursus die ze volgde bij Rineke Dijkstra, nu wereldberoemd, toen nog als docent verbonden aan het Amsterdamse fotografiecentrum De Moor, en was enige tijd haar assistent. In 1989 brak ze, nog voor haar studie aan de Rietveld Academie, door met een opdracht van het Amsterdamse Stadsarchief.
Wat opvalt aan de serie kinderportretten van Kroon kinderen die ze maakte is het haar lage standpunt (bij haar werden kinderen helden) en haar voorkeur voor het rauwe en ongepolijste. Zigeunerkinderen, straatschoffies, een loensende peuter: ze Kroon fotografeerde hen in Amsterdam in zwart-wit in een tijd dat juist iedereen naar kleur overschakelde en benadrukte daarmee het ongetemde, baldadige van dat deze kinderen in zich dragen. Ze fotografeerde hen dicht op de huid, hoe betrokken ze bij haar onderwerpen was lijkt zich te weerspiegelen in de intense blikken van de kinderen, die dan serieus, dan weer uitdagend of geamuseerd de camera inkijken.
„Esther Kroon had die enorme potentie en dan grijpt ineens het lot in”, zegt Nanda van den Berg, directeur van Huis Marseille en curator van de tentoonstelling. „En daar gaat deze expositie ook over: we laten vier fotografen zien met een groot talent, van wie de opkomst of ondergang van hun carrière wordt bepaald door bijzondere factoren. Een carrière in de kunsten wordt behalve door talent ook bepaald door omstandigheden, en het juiste karakter. Waarom wordt de één wel beroemd en de ander niet? Esther had talent, dat is wel duidelijk. Ze was destijds met haar 23 jaar de jongste fotograaf ooit die een opdracht had gekregen van het Stadsarchief. En ze Esther had lef. Ze was avontuurlijk en nieuwsgierig. Ik denk dat ze daar heel ver mee gekomen zou zijn. Tragisch genoeg waren het juist ook deze eigenschappen die haar naar Latijns-Amerika hebben geleid, naar haar dood.”
Céline Kroon is ondanks de pijnlijke herinnering vooral blij met de aandacht voor het werk van haar zus. „Esther geloofde in zichzelf, ze was overtuigd van wat ze kon en wist wat ze wilde. Zo jong dat al zo helder voor ogen hebben, dat is bijzonder.”
Futures Past & Present: Helga Paris, Céline van Balen, Esther Kroon & Julie Greve. T/m 2 juni in fotografiemuseum Huis Marseille, Amsterdam.
