NRC bestaat 50 jaar en stelde voor die gelegenheid een foto-expositie samen met zeven bijzondere series van NRC-fotografen. Voor haar illustratieve studiofotografie knutselt Lieke Janssen in haar studio hele scènes in elkaar. “Ik houd ervan met mijn handen te werken.”
Eens kijken. Wat er zoal in haar fotostudio ligt? Lieke Janssen somt het via de telefoon op. Klei, scharen, visdraad. Dubbelzijdig tape, verfspuitbussen, watten. Allerlei gereedschap. Bakken, gesorteerd naar onderwerp. Daar staat op: ‘papier-veren-geld’. Of: ‘lichaamsdelen’ (vingers, hersenen, neuzen, een oor – “alles nep hoor”). Er is een bak met ‘voeding’ (een appel, een peer, een bloemkool – nep), een bak met ‘feestartikelen’ (confetti, kaarsjes), een bak met ‘alledaagse voorwerpen’ (een lamp). En oh, er is ook een camera natuurlijk. Een echte.
Sommige fotografen gaat het niet om het vastleggen van de wereld om hen heen, maar om het creeëren van een eigen wereld. De Eindhovense Lieke Janssen (32) is fotograaf en set designer, zo staat op haar website. Dat wil zeggen: ze bouwt 3D-scènes om die vervolgens in 2D te fotograferen. Foto-illustraties noemt ze ze zelf. Kleine decors, handmatig in elkaar geknutseld, waarmee ze een speels, kleurrijk en vaak ook geestig beeld maakt bij een onderwerp of een verhaal. „En dat kan overal over gaan”, zegt ze. „Voor NRC illustreerde ik bijvoorbeeld artikelen van de wetenschapsredactie over de zon en over allergieën. Ik maakte foto’s bij een stuk over kraamvisite in coronatijd en een stuk over vruchtbaarheid. Door mijn kleurgebruik en mijn speelse en soms surrealistische beelden, wordt een zwaar onderwerp bij mij al snel lichter. En daardoor misschien ook wel toegankelijker.”
Een roze wolk, die maak ik met een suikerspin
Voor een artikel over zwanger zijn in coronatijd bijvoorbeeld hangt Janssen met visdraad een stukje suikerspin – hé, een roze wolk – boven een speelgoedkinderwagentje. Ze knipt dikke druppels van karton, die ze beschildert en ook weer met visdraad onder de wolk hangt. Best bijzonder dat een fotograaf kiest voor zo’n bewerkelijke en arbeidsintensieve werkwijze, in een tijd van Photoshop en digitale manipulatie. „Ik hou ervan met mijn handen te werken”, vertelt Janssen, die in 2015 afstudeerde aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. „In een wereld waarin alles digitaal is, vind ik dat tactiele fijn. Ik werk ruimtelijk en dat vertaal ik naar het platte vlak. Wat je ziet is gemaakt van echte materialen. Het geeft een realistischer beeld. Ik kan die regendruppels er ook in shoppen maar dan krijg je een heel andere uitstraling. Met echte materialen krijg je schaduwen, oneffenheden. Daar houd ik van.”
De foto’s van Lieke Janssen worden gekenmerkt door een uitbundig kleurgebruik, waarbij ze veel gebruik maakt van zacht pastel maar soms ook juist van felle, heldere kleuren. „Het gaat om de combinatie tussen dat zachte en dat harde. Ik zoek naar een beeld waarin de kleuren het voorwerp sterker naar voren laten komen. Het voorwerp zelf en de kleur vertellen samen het verhaal. Welke kleur ik kies, is afhankelijk van het onderwerp. Soms wordt dat bepaald door mijn gevoel, soms is dat een kleur die nou eenmaal past bij een thema. Rood voor de liefde, groen voor de natuur. Alhoewel ik het ook wel weer grappig vind daar mee te spelen. Ik hou van een twist in een beeld, een kwinkslag. Dat het soms net niet klopt.”
